زبان جادو در فرهنگ عامه

author

سید علاءالدین گوشه گیر

Abstract:

”جادو“ به معنی عام واژه، به مجموعة گسترده‌ای از آداب و کنش‌های زبانی اطلاق می‌شود که بخشی از جامعه با توسل به آن‌ها به طور مستقیم یا به واسطة عاملان می‌کوشند برای دغدغه‌های زندگی خود پاسخی بیابند. ارزش بررسی مجموعه آثار عامیانه‌ای که از دورة صفوی به زبان فارسی منتشر شده است، در این است که ما را با عوامل هراس و نگرانی‌های بخش وسیعی از جامعة ما آشنا می‌سازد. چاره‌جویی‌های غریب برای رویارویی با طیف وسیعی از موارد استیصال فردی و گروهی، از آفت و بیماری گرفته تا جنگ و صلح، بیانگر شیوه‌ای است که برای مقابله با دشواری‌ها در پیش گرفته می‌شود. مطالعاتی که از قرن نوزدهم تا امروز در فرانسه در این باره انجام گرفته است، نشان می‌دهد که ”سحر“، به عنوان زیر مجموعة ”جادو“، در گروه‌های روستایی غرب اروپا رواج داشته و دارد که عامل اساسی آن، فقر و فلاکت است. این پدیده‌ها را به شکل‌های مختلف در همة جوامع بشری می‌یابیم، اما شاید بتوان در چشم‌اندازی کلی چنین گفت که آداب و کنش‌ها در جایی بیشتر پرخاشگرانه و خشونت آمیزند (جادوی سیاه) و در جای دیگر، بیشتر به منزلة تمهیداتی است برای حفاظت و حراست و مصونیت از بلایا (جادوی سفید).

Upgrade to premium to download articles

Already have an account?login

similar resources

فرهنگ عامه در مقامات بدیع الزمان همدانی

مقامه یکی از شکل های بیانی رایج ادبیات عرب است که در قرن چهارم هجری به دست بدیع الزمان همدانی ساختاری منظم یافته و در فرهنگ و ادبیات جامعه ی اسلامی آن روزگار از پایگاه و ارج ویژه ای برخوردار بوده است . در این جستار به فرهنگ و ادبیات و اندیشه هایی پرداخته شده است که می توان گفت درون مایه ی بیشتر مقامات بدیع الزمان بر اساس آنها شکل گرفته است. بسیاری از مقامه نویسان، از این قالب بیانی ، برای ترویج...

full text

جایگاه آب در فرهنگ ‌و ادب عامه

آب و عناصر وابسته به آن در فرهنگ ایران آن‌قدر با اهمیت است که شاید بتوان به پشتوانه آن‌یک دایره‎المعارف بزرگ دربارۀ آب نوشت . سرزمین ایران، دیار احترام نهادن به آب است . در آثار مکتوب و شفاهی و باورهای کهن مردمان این سرزمین می‌توان به وضوح احترام و تقدس ویژه را، نسبت به آب دریافت . آب در بیشتر باورهای کهن ایرانی ، پاک‌کننده و شویندۀ گناه است . پیدایش و بقای گروه‌های انسانی ، بدون وجود آب غیرقاب...

full text

بازتاب فرهنگ عامه در غزلیات شمس

فرهنگ عامه شاخهای از فرهنگ هر ملت و از اجزاء سازندة آن است. تمام فرهنگ‌ها و جوامع شناختهشده در جهان دارای فرهنگ عامهاند. ابعاد وسیع و گستردة آن شامل آداب و رسوم، جشنها و آیینها، سنتها، باورها، اعتقادات و... در آثار بسیاری از شاعران و نویسندگان انعکاس داشته است. غزلیات شمس یا دیوان کبیر به عنوان یکی از غنیترین گنجینههای فرهنگی زبان فارسی، به لحاظ وجود اجزای گوناگون فرهنگ عامه در آن از...

full text